هفت منظومۀ حماسی الفارسية 1394

تصحیح و تحقیق: رضا غفوری. کتاب هفت منظومۀ حماسی شامل منظومه‌ های ١. بیژن‌ نامه، ٢. کک کوه‌ زادنامه، ٣. داستان ببر بیان، ٤. داستان پتیاره، ٥. تهمینه‌ نامۀ کوتاه، ٦. تهمینه‌ نامۀ بلند و ٧. رزم‌ نامه شکاوند کوه است. سدۀ سرایش این منظومه‌ ها در منابع موجود نیامده است. با این حال از نظر ویژگی‌ های سبکی این منظومه‌ ها می‌ توان زمان تقریبی سرایش آن ها را تعیین نمود. به حدس پژوهشگران بزرگی مانند مرحوم دکتر ذبیح‌ الله صفا و دکتر جلال خالقی مطلق، منظومه‌ های کک کوه‌ زادنامه، داستان ببر بیان، داستان پتیاره و رزم‌ نامه شکاوند کوه متعلق به قرن های پنجم و یا ششم است. برخی ویژگی‌ های زبانی و نیز عدم تأثیر عناصر سامی در این آثار حدس این استادان را تأیید می‌ کند. درباره ی بیژن‌ نامه و تهمینه‌ نامه‌ های کوتاه و بلند باید گفت که بیژن‌ نامه از شاعری است به نام عطایی که به احتمال زیاد در قرن دهم می‌ زیسته است. برخی ویژگی‌ های زبانی تهمینه‌ های کوتاه و بلند نیز نشان‌ دهنده ی آن است که دوره ی سرایش این منظومه‌ ها از قرن نهم یا دهم هجری متأخرتر نیست. متأسفانه در هیچ یک از منابع ادبی یا تاریخی به گویندگان این منظومه‌ ها اشاره‌ ای نشده است. برخی کاتبان به دلیل آن که سراینده ی برخی از این منظومه‌ ها را فردوسی گمان می‌ کرده، بنابراین این منظومه‌ ها را در میان داستان های شاهنامه جای داده‌ اند. با این حال می‌ توان گفت به احتمال زیاد، عطایی شاعر معروف برزونامه ی جدید، سراینده ی بیژن‌ نامه نیز بوده است.