ترجمه تاریخ مختصرالدول الفارسية 1364

"تاریخ مختصرالدول" کتابی در تاریخ عمومی به زبان عربی تألیف ابن عِبْری (۶۲۳-۶۸۵)، دانشمند و مورخ مسیحی یعقوبی است. این کتاب به ده «دولت » (بخش) تقسیم می شود. هشت بخشِ نخست آن که یک سوم کتاب را دربرمی گیرند، بترتیب عبارت اند از: دولت اولیا، در باره ویژگی ها و دستاوردهای فرهنگی ملل باستان و آفرینش آدم و حوا و سرگذشت فرزندان آنان تا درگذشت موسی علیه‌ السلام؛ دولت داوران بنی اسرائیل، شامل تاریخ بنی اسرائیل پس از موسی تا روزگار شموئیل پیامبر؛ دولت پادشاهان بنی اسرائیل، در باره سرگذشت بنی اسرائیل از زمان شموئیل تا لشکرکشی های بُختُنَصَّر آشوری به اورشلیم و اسارت یهودیان به دست او؛ دولت پادشاهان کَلدانی، در باره اوضاع روزگار بختنصر و فرزندان او؛ دولت پادشاهان ایران، در باره سرگذشت پادشاهان هخامنشی طبق رویدادهای تاریخ یهود؛ دولت پادشاهان بت‌ پرست یونانی، در باره دوره اسکندر و جانشینان او؛ دولت پادشاهان فرنگ، در باره تاریخ سرزمین روم از روزگار آوگوستوس تا زمان یوستی‌ نیانوس سوم؛ و دولت پادشاهان مسیحی یونانی، شامل تاریخ فرمانروایی روم شرقی (بیزانس) از زمان تیبریوس تا روزگار هراکلیوس / هرقل. بخش عمده تاریخ مختصرالدول، با عنوان دولت نهم، دولت پادشاهان عرب مسلمان، در باره تاریخ جهان اسلام است که از زندگی حضرت محمد آغاز می‌ شود و پس از ذکر خلفای راشدین تا پایان دوره عباسیان را در برمی‌ گیرد. بخش آخر کتاب نیز به دولت مغولان در زمان هولاکو، اباقا و ارغون اختصاص دارد. آخرین رویداد تاریخی کتاب، قتل شمس‌ الدین جوینی به دستور ارغون در ۵ شعبان ۶۸۳ است.