شکیبایی، دموکراسی، حقوق بشر الفارسية 1386

آن‌ چه در برابر مدرنیته قرار می گیرد، شریعت اسلامی و به تعبیر دیگر نگاه شریعت مدارانه و فقیهانه به اسلام است. این نگرش فقهی بر اجرای حدود شرعی، تفاوت زن و مرد در برخی از امور حقوقی و حكومت ولایی یا خلافتی تاكید دارد و به این صورت با ارزش‌های مدرن سیاسی ـ اجتماعی در تضاد قرار می گیرد. اما مدرنیته كه بسیاری از آن به تجدد نیز تعبیر می كنند، دارای ویژگی های عمده‌ی چندی است: پیشرفت علمی و تكنیكی، سرعت سرسام‌آور در همه‌ ی بخش‌ ها ی زندگی، قداست‌ زدایی و حتی ارزش‌ زدایی از باورها و اعتقادات سنتی و یك نوع نگاه عقل‌ محور به زندگی. اما مهم‌ ترین ویژگی مدرنیته كه آن را در تقابل با باورهای دینی قرار می دهد و از یك تضاد جدی میان رویكرد مدرن و زندگی دین‌ مدارانه پرده برمی دارد، آزادی فردی است و آن مهم آن‌ چنان كه هابرماس می گوید در سه بعد: آزادی در شناخت، آزادی در تعیین سرنوشت خویش و آزادی در واقعیت بخشیدن به خویش است. یك انسان معتقد و دیندار می تواند به راحتی خود را با پیشرفت علمی، اقتصادی و صنعتی و یا با نوع زندگی سریع و عقل‌ محور مدرن آشتی بدهد و حتی دلایل محكم دینی برای چنین رویكردی بیابد. اما این آزادی های فردی با همه‌ ی نتایج سیاسی و اجتماعی آن هستند كه با باورها و خواسته‌های اخلاقی او هم‌سازی نمی كنند و به همین دلیل در تضاد با هویت دینی و سنتی او قرار می گیرند. یادداشت نخست كتاب، درنگی كوتاه در مقوله‌ی شكیبایی و انواع آن است. یادداشت دوم "اجتهاد و شكیبایی" متن مصاحبه‌ای با یک مجله‌ و یادداشت سوم با عنوان "تاملی در مقوله‌ ی جامعه‌ ی مدنی" تلاشی است مختصر برای ارزیابی اصطلاح جامعه‌ی مدنی كه مؤلفه‌ ی اصلی یك جامعه‌ ی دموكرات و شكیبا است. "فضیلت‌های سیاسی دموكراسی"، "اسلام، حقوق بشر و دموكراسی" و "بررسی دیدگاه‌های اسلام‌ گرایان یا بنیاد گرایان سنی درباره‌ ی حقوق بشر و دموكراسی" از دیگر مباحث كتاب است.